Սասունցի Դավթի առաջին հուշարձանը ստեղծել է Երվանդ Քոչարը 1939 թվականին` էպոսի հազարամյակի առթիվ:
Հուշարձանը պատրաստվել է 18 օրում, գիպսից։
Սակայն 1941 թվականի հունիսի 23-ին Երվանդ Քոչարը ձերբակալվում է։ Պատճառը հենց հուշարձանն է եղել:
Պատճա՞ռը:
Մերկ սրով ձիավորը նայում է դեպի «Բարեկամական» Թուրքիա։
Եվ այս դեպքում այլ բան չէր մնում, քան կոտրել Քոչարի հրաշալի քանդակը, որն ավարտելու համար վարպետն աշխատում էր օրեր շարունակ։
Արդյունքում նոր-նոր զարգացում սկսած Երևանը չստացավ արվեստի ևս մեկ գործ, իսկ դրախտային Եվրոպայից հայրենիք վերադարձած Քոչարը հայտնվեց ճաղերի հետևում, քանի որ համարձակվել էր Դավթի սուրը ուղղել Թուրքիայի կողմը ։
Ձերբակալությունից երկու տարի անց Երվանդ Քոչարն ազատ արձակվեց։
1953 թվականին մահացավ Ստալինը, իսկ 1959 թվականի դեկտեմբերի 3-ին կայարանի հրապարակում տեղադրվեց Սասունցի Դավթի արդեն երկրորդ արձանը, որի մեջ վարպետը ներդրեց իր ողջ տաղանդը ։
Կարեն ՄՈՒՐԱԴՅԱՆ